Relacja z debaty - Podsumowanie prezydencji węgierskiej – wnioski dla Polski
13 czerwca 2011 roku na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się debata, na której podsumowano osiągnięcia prezydencji węgierskiej w Radzie UE. Było to ostatnie spotkanie z cyklu „Forum Polska i UE” realizowane przez Fundację Republikańską. W debacie uczestniczyli: Michał Szczerba (PO), Anna Sikora (PIS) oraz dr Paweł Borkowski (UW). Dyskusję moderował Szymon Ruman (Fundacja Republikańska).
W czasie debaty zgodzono się co do pozytywnego obioru węgierskiej prezydencji, która poprawnie realizowała swoje założenia, mimo negatywnej percepcji polityki wewnętrznej prowadzonej przez rząd Wiktora Orbana. Podczas spotkania dyskutowano o znaczeniu oraz skuteczności programu Partnerstwa Wschodniego – jednego z priorytetów polskiego rządu podczas zbliżającej się polskiej prezydencji.
Poseł Michał Szczerba w swoim wystąpieniu pozytywnie ocenił kończącą się prezydencję węgierską, zwracając uwagę, że Budapeszt realizował swoje założenia i priorytety poprawnie, mimo konfliktu z Komisją Europejską oraz krytyczną oceną innych państw ws. nowelizacji ustawy medialnej oraz wprowadzenia nowej konstytucji. Poseł zauważył, że prezydencja węgierska prócz administrowania kwestiami ogólno-unijnymi, potrafiła wprowadzić na agendę europejską kwestie regionalne o szczególnym znaczeniu dla Węgier – strategię dunajską oraz strategię na rzecz Romów. Polskim akcentem podczas prezydencji ma być Partnerstwo Wschodnie. Za słabą stronę prezydencji uznał reakcję (a w zasadzie oddanie całkowicie inicjatywy państwom większym) na rewolucje w Afryce Północnej. Złe wrażenie, według posła Platformy, wywarło przełożenie szczytu Partnerstwa Wschodniego na jesień. Za największy problem prezydencji uznał porażkę wizerunkową rządu węgierskiego, który wdał się w konflikt z Komisją Europejską w związku z kontrowersyjną ustawą medialną.
Anna Sikora podzieliła opinię o częściowym sukcesie Węgier, zwróciła jednak uwagę, że prezydencja węgierska, podobnie jak przyszła prezydencja Polski była mało ambitna i zajmowała się jedynie kwestiami, które nie wywołają konfliktu. Przypomniała, że przewodnictwo w UE po wprowadzeniu Traktatu z Lizbony ogranicza się do nadzorowania i administrowania prac Unii, a nie nadawania jej impulsu do działania. Posłanka PIS uznaje porażkę priorytetów wyznaczonych przez rząd PO i PSL. Według niej, są one sformułowane niekonkretnie i nie przyniosą prawdziwych korzyści dla Polski. Posłanka Sikora podkreśliła, że przyszłe działania polskiej prezydencji będą nakierowane na medialny sukces a nie na realizację interesów Polski. Ze względu na dynamicznie rozwijającą się sytuację międzynarodową, posłanka PIS zaproponowała zwiększenie aktywności UE na arenie międzynarodowej poprzez zwołanie w czasie polskiej prezydencji szczytów: UE-Liga Arabska, UE-Izrael, UE-Unia Afrykańska. Z punktu widzenia Pani Poseł wątpliwym wydaje się skupianie uwagi przez polskich decydentów na programie Partnerstwa Wschodniego, którą to inicjatywę uważa za nieefektywną oraz pozbawioną dostatecznych środków finansowych na realizację swoich założeń.
Dr Borkowski, zajmujący się Europejską Polityką Sąsiedztwa bronił programu Partnerstwa Wschodniego. Twierdził on, że pomoc dla wschodnich sąsiadów Unii Europejskiej, w przeliczaniu na głowę mieszkańca jest wyższa, od pomocy udzielanej w ramach Unii dla Śródziemnomorza. Ponadto w swoim wystąpieniu rozróżnił dwa typy prezydencji: „swoje pięć minut”, oraz „w duchu odpowiedzialności”. Argumentował, że próba realizacji swoich partykularnych interesów narodowych podczas półrocznej prezydencji jest charakterystyczna dla „państw małych”, które realizują prezydencję „swoje pięć minut”. „Duże państwa” nie skupiają się na interesach narodowych, ale rozwiązują kwestie ogólnoeuropejskie – jak na przykład kryzys w strefie euro.
Debata zakończyła się gorącą dyskusją na temat priorytetów polskiego rządu w czasie prezydencji, zwłaszcza tych dotyczących realizacji Partnerstwa Wschodniego.
Relację przygotował Paweł Lickiewicz, członek zespołu ds. europejskich CAFR.
